Государственные вступительные экзамены в других странах

[alsak]

Агульныя тэндэнцыі пры правядзенні дзяржаўных уступных экзаменаў
(аналагаў беларускага ЦТ)

Аналіз праводзўся для 5 краінаў: Эстонія, Расія, Польшча, Украіна, Грузія)
- Эстонія - 4 месца ў Еўропе па якасці адукацыі, 9 ў свеце.. Апора на прыродазнаўчыя навукі і інфарматыку.
- Расія - суседка, хаця адукацыя вельмі слабая (43 месца), але мы на яе глядзім.
- Польшча - суседка, самыя вялікія тэмпы развіцця адукацыі, десьці 9 -11 месца ў Еуропе.
- Украіна - суседка, даследаванні якасці адукацыі не праводзіліся, мае шмат агульнага з намі, але больш свабоды, таму адкрыта для аналіза.
- Грузія - постсавецкая краіна, якая цалкам змяніла адукацю на заходні манер.

Аапаведнікі ЦТ у іх называюцца АНЭ, ЕГЭ, матура, ЗНО, Skills.
1.   Усе 5 краінаў перайшлі на новую сістэму ацэнкі - шляхам незалежнага вонкавага ацэньвання, г. зн. сістэмы дзяржаўных экзаменаў (тэстаў). Гэта  стварае магчымасць справядлівай ацэнкі ведаў і ўменняў вучня, зніжае (а ў невялікіх краінах цалкам ліквідуе) карупцыю ў адукацыйнай сферы.
2.   Удасканаленне тэстаў: увага звяртаецца на ацэнку ўменняў (кампетэнцыі), а не толькі ўзроўню ведаў. Напрыклад, у Грузіі, якая рэфармавала сваю сістэму адукацыі на ўзор Вялікабрытаніі,  з 2013 г. замест чатырох агульнадзяржаўных экзаменаў  уводзіцца адзіны дзяржаўны экзамен, які  так і называецца “Skills” – уменні. Можна паглядзець узор на рускай мове тут: http://echo.msk.ru/blog/echomsk/914488-echo .  Сучасны падыход да складання тэстаў, калі правяраюцца кампетэнцыі, логіка, уменні аналізаваць інфармацыю і сінтэзаваць новыя веды,  вырашае не толькі праблему адбору здольных вучняў для ВНУ, але -- аўтаматычна -- праблему спісвання. Прыклад з матэматыкі:  заданне патрабуе, каб вучань не толькі рашаў раўнанне,  але і ўмеў самастойна скласці раўнанне зададзенага тыпу -- як бы для таго, каб яго рашылі іншыя. Тэсты ў Эстоніі, Польшчы (дзве  найбольш паспяховыя ў Еўропе краіны ў развіцці сярэдняй адукацыі) складзеныя так, каб праверыць у вучняў найперш базавыя кампетэнцыі. Тэсты дзяржаўных экзаменаў складаюцца з улікам досведу тэстаў PISA. “Муштраваць на тэсты” і хаваць ад настаўнікаў і вучняў заданні наогул губляе сэнс, бо яны маюць безліч варыянтаў. Можна, прыкладам, паглядзець заданні і крытэры ацэнкі польскіх тэстаў па фізіцы на старонцы дзяржаўнай экзаменацыйнай камісіі.
3.   Адзіныя крытэры ацэнкі даюць магчымасць эфектыўна кантраляваць дыдактычны працэс і пры неабходнасці карэктаваць яго арганізацыйна, праграмна і метадычна.  Г. зн. тэсты не столькі для таго, каб “ранжыраваць”, а каб мець зваротную інфармацыю, як і чаму трэба вучыць.
4.   Вынікі незалежных дзяржаўных экзаменаў  (ЗНО, Skills, ЕГЭ, матура, АЭ)  прымаюцца ўсімі альбо абсалютнай большасцю вышэйшых навучальных установаў краіны, дзе яны праводзяцца. Сертыфікаты аналагаў ЦТ многіх краін прымаюцца ў якасці ўступных у большасці еўрапейскіх краін. Прыкладам, эстонцы могуць паступіць хоць у Оксфард, даслаўшы сертыфікат свайго “ЦТ” электроннай поштай, бо Эстонія далучаная да Балонскай сістэмы. Грузія нават плоціць дзяржаўныя  стыпендыі магістрантам, якія паступілі ў вельмі прэстыжныя ВНУ за мяжой (Гарвард, Оксфард...), бо зацікаўленая ў кваліфікаваных кадрах.
5.   Ва ўсіх прааналізаваных краінах   настаўнікі і вучні маюць доступ да ЎСІХ заданняў незалежнага вонкавага ацэньвання і могуць іх выкарыстоўваць адразу пасля яго правядзення. Тэсты разам з адказамі вывешваюцца на афіцыйных сайтах у свабодным доступе ў Польшчы, Расіі, Украіне. У Эстоніі тэсты абароненыя аўтарскім правам, аднак яно не распаўсюджваецца на настаўнікаў і вучняў, якія бясплатна атрымліваюць усю інфармацыю пра АНЭ. Ва ўсіх пяці краінах настаўнікаў заахвочваюць карыстацца ўзорамі тэстаў для падрыхтоўкі вучняў, бо яны задаюць стандарт адукацыі.
6.   Паўсюль вучань мае магчымасць праглядзець сваю работу пасля ацэнкі і падаць апеляцыю.
7.   Незалежнае тэставанне школьнікаў і выпускнікоў сярэдніх навучальных устаноў паўсюль праводзіцца бясплатна. У Эстоніі паўторны экзамен платны, але не для школьнікаў і выпускнікоў. Плата за адзін экзамен 4,47 еўра.
8.   РТ (пробнае тэставанне) праводзіцца не паўсюль. У Расіі РТ цэнтралізавана не праводзіцца, бывае ў рэгіёнах. У Маскве ў 2012 г. праводзілі абавязковае бясплатнае РТ па матэматыцы. У Расіі шмат РТ праводзіцца камерцыйнымі структурамі, якія складаюць свае тэсты на ўзор дзяржаўных. Ва Ўкраіне РТ платнае, каштуе 84 грыўні. Праводзіцца 1 раз у сакавіку. Вучань адразу пасля РТ атрымлівае на рукі адказы і правярае сваю работу сам. Праз некалькі тыдняў на сайце можна паглядзець табліцу ранжыравання, каб палічыць свае балы ў 100-бальнай шкале. (Ва Украіне мінімальны бал 100, максімальны – 200).

Материал подготовила Тамара Мацкевіч, Таварыства беларускай школы, настаўніца фізікі.

[alsak]

Некаторая дадатковая інфармацыя па краінах. 

Расія, ЕГЭ

Задания демонстрационных вариантов не используются на экзаменах, но они имеют аналогичную структуру, ознакомление с которой позволяет выпускникам и абитуриентам выработать стратегию подготовки к ЕГЭ.
Дэманстрацыйныя варыянты ЕГЭ на аснове ЕГЭ-2012 г. знаходзяцца на афіцыйным сайце: http://www.ege.edu.ru/ru/main/demovers/
РТ цэнтралізавана не праводзіцца, але ў мінулым годзе было праведзена абавязковае бясплатнае РТ для Маскоўскага рэгіёну па матэматыцы. У Расіі шмат камерцыйных арганізацый, якія рыхтуюць да ЕГЭ на платнай аснове, праводзяць РТ, пробнае, імітацыйнае, дыстанцыйнае  і халера ведае яшчэ якое тэставанне..
Апелляция
Для обеспечения права на объективное оценивание участникам ЕГЭ предоставляется право подать в письменной форме апелляцию:
•   о нарушении установленного порядка проведения ЕГЭ по общеобразовательному предмету;
•   о несогласии с выставленными баллами.

Украіна, ЗНО

ЗНО (Знешнее незалежнае ацэньванне) Праводзіцца пад кіраўніцтвам УЦОЯО
Український центр оцінювання якості освіти (УЦОЯО), які мае яшчэ рэгіянальныя цэнтры. Сайт http://osvita.ua
Па кожным прадмеце (усяго 11 прадметаў) існуе праграма, зацверджаная Міністэрствам адукацыі навукі, моладзі і спорту. Праграма 2012 на афіцыйным сайце. Праграмы на 2013 яшчэ няма, за што шмат крытыкі.
"Тэсты правярае камп’ютар. Толькі работы па ўкраінскай і замежных мовах (бланкі адказаў Б) - па два чалавекі. Калі іх балы не супадаюць, правярае трэці".
Удзельнікі ЗНО змогуць здаць да 4 тэстаў па 11 вучэбных прадметах на выбар. Да спісу ЗНО-2013 дададзена сусветнуя літаратура.
Пробнае тэставанне платнае, праводзіцца ў сакавіку. Каштуе  84 грн.
Результаты пробного тестирования участники определяют самостоятельно после выполнения всех заданий. По истечении времени, отведенного для работы с тестом, участники тестирования получат информационный бюллетень с ответами на тестовые задания и схемами начисления тестовых баллов.
После определения тестовых баллов участники смогут определить результаты пробного внешнего независимого оценивания по шкале 100-200 баллов. Для этого необходимо после 23 марта 2013 года зайти на сайт соответствующего регионального центра оценивания качества образования и в соответствующих разделах информационной страницы «Личный кабинет участника пробного ЗНО» внести ответ из своего бланка А. Ознакомиться с результатами можно будет после 5 апреля 2013 года.
Результаты пробного ЗНО не используются для оценивания учебных достижений учеников учебных заведений системы общего среднего образования.
Пробнае тэставанне 2012 года. Праводзілася 24-30 сакавіка
31 сакавіка  заданні з адказамі былі на сайце http://osvita.ua/test/advice/28526/ 
Адказы на ўсе ЗНО папярэдні х гадоў  http://osvita.ua/test/answers/
Трэніровачныя бесплатныя он-лайн тэсты , зробленыя на аснове ЗНО мінулых гадоў, якія рэкамендуе украіннскі   УЦОЯО (РІКВ) на сваім сайце:
Тренувальні тести зовнішнього незалежного оцінювання минулих років
На сайті Харківського регіонального центру оцінювання проводиться безкоштовне >

Тести ЗНО онлайн безкоштовно - Університет "КРОК"
Університет економіки та права КРОК пропонує абітурієнтам готуватися до проходження ЗНО в онлайн >

Тестування онлайн безкоштовно – Львівський регіональний центр оцінювання

Польшча, (матура)

Аналаг РІКВ - Цэнтральная экзаменацыйная камісія http://www.cke.edu.pl
Матура – гэта выпускныя экзамены са школы, якія выведзены з-пад кампетэнцыі школы і праводзяцца Цэнтральнай экзаменацыйнай камісіяй. Матура з’яўляецца адначасова і ўступным экзаменам у ВНУ.
Абавязковымі з’яўляюцца 3 экзамены: матэматыка, замежная мова і польская мова.
Гэта аснова, якая ўлічваецца пры паступленні. У залежнасці ад патрабавання навучальнай установы (універсітэта), куды збіраецца паступаць выпускнік, ён выбірае яшчэ дадатковыя матуральныя экзамены, прычым на бызавым ці пашыраным узроўні. Можа выбраць колькі захоча.
Узоры тэставых лістоў матуры па пэўнаму прадмету вывешваюцца адразу пасял яго здачы разам з адказамі і крытэрыямі ацэнкі па кожным заданні. Прыкладам, фізіку дзеці здавалі 11 мая, значыць 11 мая ўвечары кожны вучань зможа сам паглядзець свае задачы і адказы і прыблізна палічыць свае балы.  Заданні, адказы і крытэрыі ацэнкі – тут:
http://www.cke.edu.pl/index.php?option=content&task=view&id=1094&Itemid=2

Эстонія, ДЭ

Дзяржаўныя экзамены  праводзіць Дзяржаўны экзаменацыйны і кваліфікацыйны цэнтр
Сайт на рускай мове http://www.ekk.edu.ee/93286
Экзаменацыйныя задачы складае калектыў спецыялістаў, сфарміраваны на конкурснай аснове. Эйнар Рул, саветнік : “Экзаменацыйныя задачы – добры матэрыял для настаўнікаў для навучання і для вучняў – для трэніровак. Выкарыстоўваем мы і вопыт PISA пры складанні экзаменацыйных задач і тэстаў”.
Усе нацыянальныя экзамены пісьмовыя, толькі па англійскай мове ёсць вусная частка, яе здаюць у школах.
Правяраюць экзаменацыйныя працы часткова аўтаматычна, часткова ўручную – напрыклад, эсэ, якое ёсць часткай экзамена па эстонскай мове, па грамадазнаўству.
При сдаче экзамена в первый раз государственную пошлину платить за него не нужно. Экзаменуемые, оканчивающие школу в этом учебном году, но уже сдавшие некоторые государственные экзамены (например, экзамен по химии в 11 классе), государственную пошлину платить не должны.  Лица, получившие среднее образование, должны при регистрации на государственный экзамен повторно заплатить государственную пошлину в размере 4,47€ за каждый экзамен, который желают пересдать.
Материалы государственных экзаменов, представленные на сайте Государственного экзаменационного и квалификационного центра, защищены авторскими правами.
Любое использование, распространение, воспроизведение и экспонирование этих материалов в коммерческих целях разрешается только с письменного согласия ГЭКЦ.

Если материалами государственных экзаменов, представленными на сайте Государственного экзаменационного и квалификационного центра, желают воспользоваться учащиеся или преподаватели в целях подготовки к экзаменам (на уроках, самостоятельно, на консультациях и т. п.), то никакого заявления подавать не нужно. Государственный экзаменационный и квалификационный центр рекомендует использовать эти материалы при подготовке к экзаменам.
Государственные экзаменационные работы оценивают государственные специалисты по всей Эстонии. Анонимные работы с проставленным кодом оцениваются по 100-балльной системе. Проводящий оценку специалист не знает, чью работу он оценивает. Считается, что экзамен сдан на положительную оценку и на уровне, достаточном для окончания гимназии, начиная с оценки 20 баллов.
Начиная с 20 июня с государственного портала (www.eesti.ee) имеется возможность для каждого скачать электронную версию результата своего государственного экзамена.
У свидетельства государственных экзаменов в электронном виде имеется такая же правовая сила, как и у выдаваемых в предыдущие годы свидетельств бумажной версии.
Оспаривание результатов государственных экзаменов
•   После получения свидетельства о сдаче государственного экзамена вы будете иметь возможность ознакомиться со своей работой. Для этого следует вам представить заявление в Государственный экзаменационный и квалификационный центр, и центр предоставит вам возможность ознакомиться со своей работой.
•   Если вы желаете оспорить результат своего государственного экзамена, вы имеете право это сделать через апелляционную комиссию Министерства образования и науки в течение пяти рабочих дней после выдачи свидетельства о сдаче государственных экзаменов.
•   Для этого вы должны подать в Министерство образования и науки заявление,
Заданні па фізіцы з адказам 2012 г.і, базавы узровень,  (на рускай мове) http://www.ekk.edu.ee/vvfiles/0/fyysika_p6hikooli_l6pueksami_hindamisjuhen_rus.pdf
Условия выбора выпускных экзаменов в Эстонии
•   Для окончания гимназии вам следует сдать минимум пять гимназических выпускных экзаменов, из них минимум три должны быть государственными экзаменами.
•   У вас есть право сдать все пять выпускных экзаменов как государственные.
•   По одному предмету можно сдать или только государственный или школьный экзамен.
•   Для всех выпускников гимназий обязательным является государственный экзамен по эстонскому языку или эстонскому языку как второму (в школах с другим языком обучения).
SAIS – это служба, с помощью которой можно через Интернет подать в электронном виде свое заявление и поступить в любой ВУЗ, который входит в систему SAIS. https://www.sais.ee/index_ru.html

Грузія, АНЭ (Skills)

Паступленне ва ўніверсітэты адбываецца на падставе агульнанацыянальнага экзамену. Раней гэта былі 3 абавязковыя экзамены і 1 на выбар універсітэта. Але такая сістэма справакавала стан, калі дзеці не вучыліся ў школах, а рыхтаваліся да гэтых экзаменаў. Потым у школах увялі 8 выпускных экзаменаў, якія праводзіць не школа, а той жа інстытут, што рыхтуе агульнанацыянальныя экзамены. Нейкі час дзеці вымушаныя былі здаваць 8 экзаменаў у чэрвені і яшчэ 4 ў ліпені. Гэта было перагрузкай. Сёлета замест 4 агульнанацыянальных экзаменаў распрацаваны адзін, які зроблены па ўзору амерыканскіх GRE ці GMAT. Гэты адзін кваліфікацыйны экзамен будзе правяраць базавыя кампетэнцыі, уменні, логіку. Пры паступленні будуць ўлічвацца і вынікі 8 школьных экзаменаў (аналаг матуры) і агульнага нацыянальнага экзамена.

Параўнайце змест  нашага  ЦТ і грузінскай  “логікі”.  Тэкст на рускай мове.  Не пашкадуеце.
http://echo.msk.ru/blog/echomsk/914488-echo/ .
Там ёсць матэматычная частка. І фізіка прысутнічае ў выглядзе “тэкста на разуменне”.
Вельмі  добра бачны розныя падыходы да складання тэста грузінскага (зробленага з улікам міжнароднага досведу)  і беларускага.

Материал подготовила Тамара Мацкевіч, Таварыства беларускай школы, настаўніца фізікі.

[Евгений Ливянт]

Большое спасибо, информация очень полезная. Знаете ли Вы, как создаются задачи к национальному экзамену - это оригинальный продукт, или это аналоги задач из классических сборников и учебников?

[nastaunik]

На жаль, не ведаю. Паспрабуем запытацца ў эстонцаў. Бо толькі яны пішуць пра аўтарскія правы.

[Евгений Ливянт]

Я написал статью об образовании в Швеции http://www.kp.by/daily/25981.4/2914299/. Возможно, она будет интересна участникам форума.